โรคผิวหนัง
Nummular eczema
ผื่นรูปเหรียญ
ช่วงนี้ฝนตก อากาศเย็นๆ ทำให้นึกถึงคนไข้คนนึงที่มักมาพร้อมอากาศเย็น เจอกันไม่บ่อยแต่ได้เจอกันทุกปี นอกจากผิวแห้ง ผื่นคันแล้ว ช่วงกาศเย็นๆจะมีผื่นเจ้าปัญหาอีกชนิดหนึ่ง มีรูปร่างหน้าตาค่อนข้างเฉพาะเป็นรูปคล้ายเหรียญ พบได้บ่อยบริเวณแขนและขา เป็นผื่นผิวหนังอักเสบชนิดหนึ่งที่มีชื่อเรียกว่า Nummular eczema ค่ะ
ผื่นชนิดนี้เป็นผื่นเรื้อรังที่ยังไม่ทราบสาเหตุชัดเจน พบว่าคนไข้ที่มีผื่นชนิดนี้ มีผื่นแพ้สัมผัสร่วมด้วยได้บ่อย โดยปัจจัยที่กระตุ้นการเกิดผื่นจะมีทั้งผิวที่แห้งลง การสัมผัสสารที่แพ้หรือระคายเคือง การติดเชื้อบางอย่าง และความเครียด
การรักษาหลักจะเป็นการใช้ยาทาสเตียรอยด์ร่วมกับครีมให้ความชุ่มชื้น และยาทานกลุ่ม antihistamine ส่วนการรักษาอื่นๆ เช่น การฉายแสง UVB หรือการใช้ยาลดการอักเสบชนิดรับประทาน จะเลือกใช้ในรายที่มีอาการมากและไม่ตอบสนองต่อการรักษาหลัก
อย่างไรก็ตามผื่นชนิดนี้เป็นผื่นเรื้อรังที่มักจะมีอาการเป็นๆหายๆและมักกลับเป็นซ้ำที่บริเวณเดิม ในรายที่เป็นเรื้อรังและตอบสนองต่อการรักษาไม่ดีเท่าที่ควร จึงเป็นข้อบ่งชี้หนึ่งของการตรวจหาสารก่อภูมิแพ้ที่ผิวหนัง (Patch Test) เพิ่มเติม เพื่อหาปัจจัยกระตุ้นการเกิดผื่นค่ะ
Herpes zoster
งูสวัด
งูสวัดเป็นผื่นตุ่มน้ำที่เกิดจากการติดเชื้อไวรัส VZV (Varicella-zoster virus) เมื่อมีการติดเชื้อไวรัสนี้ครั้งแรกจะทำให้เกิดผื่นอีสุกอีใส หลังจากนั้นไวรัสจะซ่อนตัวในปมประสาท และจะถูกกระตุ้นอีกครั้งในภาวะที่ร่างกายมีภูมิคุ้มกันต่ำลง ทั้งจากโรคบางอย่าง และอายุที่มากขึ้น เกิดเป็นผื่นงูสวัด ซึ่งจะมีลักษณะผื่นที่ค่อนข้างจำเพาะ เกิดขึ้นเพียงด้านเดียวของร่างกาย
โรคงูสวัด อาจพบอาการคัน แสบ หรือปวด นำมาก่อนผื่นขึ้นได้ตั้งแต่ 1-3 วันถึงเป็นสัปดาห์ โดยมักพบในรายที่อายุมากกว่า 60 ปี
ผื่นจะมีลักษณะการกระจายตัวที่เฉพาะโดยขึ้นตามแนวเส้นประสาทรับความรู้สึกเพียงด้านเดียวของหน้าหรือลำตัว เริ่มจากตุ่มแดง กลายเป็นตุ่มน้ำพอง และตกสะเก็ด ใน 1-2 สัปดาห์ในกรณีที่ได้รับการรักษา อาการสำคัญที่เป็นปัญหาโดยเฉพาะในผู้สูงอายุ คืออาการปวดตามเส้นประสาท (Postherpetic neuralgia) โดยอาจพบมีอาการคงอยู่ได้หลายเดือนหลังผื่นขึ้น
การรักษาด้วยยาต้านไวรัส มีเป้าหมายเพื่อลดการกระจายของผื่น ลดระยะเวลาในการหาย และลดอาการปวดจากรอยโรค โดยควรเริ่มรักษาภายใน 72 หลังผื่นขึ้น
ปัจจุบันมีวัคซีนป้องกันโรคงูสวัด แนะนำให้ฉีดในรายที่อายุ > 60 ปี สามารถป้องกันการเกิดผื่นได้ประมาณ 50% และลดอาการปวดเส้นประสาทหลังเกิดผื่นได้ 66.5% ค่ะ